بررسی اثر تنش خشکی بر میزان عصاره، ماده موثره تریگونلین، بنیه و خصوصیات فیزیکی و هندسی بذر ژنوتیپ های شنبلیله (trigonella foenum-graceum l .)

thesis
abstract

خشکی یکی از مهم¬ترین تنش¬های غیر زیستی است که رشد و تولید گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار می¬دهد. این پژوهش با هدف بررسی خصوصیات جوانه¬زنی و بنیه، خصوصیات فیزیکی و هندسی، میزان عصاره و ماده موثره تریگونلین در بذور حاصل از شش توده گیاه شنبلیله که در شرایط بدون تنش، تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید (به ترتیب آبیاری پس از تخلیه 20، 40، 60 و 80 درصد رطوبت قابل استفاده خاک) تولید شده بودند، به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که اثر محیط رطوبتی و اثر ژنوتیپ برای صفات مرتبط با جوانه¬زنی و بنیه بذر و صفات عصاره بذری و تریگونلین در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار بود. در بررسی خصوصیات فیزیکی و هندسی اثر محیط رطوبتی برای اکثر صفات به جز قطر معادل دانه، دانسیته واقعی، ظرفیت آبگیری، شاخص ظرفیت آبگیری و وزن مخصوص ظاهری معنی¬دار بود. میانگین درصد جوانه¬زنی با کاهش 30 درصدی از 99 درصد در شرایط نرمال به 69 درصد در شرایط تنش خشکی کاهش یافت. همچنین سرعت جوانه ¬زنی با کاهش 32 درصدی از 15 بذر جوانه¬زده در روز در شرایط نرمال به 10 بذر جوانه¬زده در روز در شرایط تنش متوسط کاهش نشان داد. میانگین ضریب کرویت دانه با اعمال تنش خشکی افزایش یافت بطوریکه با افزایش 5 درصدی از 59 درصد در شرایط عدم تنش به 64 درصد در شرایط تنش خشکی شدید افزایش نشان داد. صفت آماس دانه در گذر از شرایط نرمال به شرایط تنش خشکی 60 درصد (متوسط)، کاهش 20 درصدی و در گذر از شرایط نرمال به تنش خشکی 80 درصد، کاهش 36 درصدی داشت. میانگین صفت تریگونلین در گذر از شرایط نرمال به شرایط تنش، در تنش رطوبتی 40 درصد (ملایم)، افزایش 5 درصدی و در تنش رطوبتی 60 درصد، افزایش 41 درصد و در تنش رطوبتی 80 درصد، افزایش 21 درصدی را نشان داد. بیشترین میزان تریگونلین را ژنوتیپ یزد در هر دو شرایط تنش رطوبتی 60 و 80 درصد (به ترتیب با میزان 90/0 و 78/0 میلی¬گرم/گرم) به خود اختصاص داد. کمترین میزان تریگونلین را ژنوتیپ شیراز در هر چهار محیط رطوبتی نشان داد. نتایج همبستگی صفات در بررسی جوانه¬زنی بذور نشان داد که در شرایط عدم تنش شاخص تنش جوانه¬زنی (gsi) با سرعت و درصد جوانه¬زنی رابطه معنی¬داری نشان نداد؛ اما در شرایط تنش خشکی متوسط، بین gsi و سرعت جوانه¬زنی و درصد جوانه¬زنی همبستگی مثبت و معنی¬داری (**98/0) مشاهده شد. همبستگی صفات فیزیکی و هندسی نشان داد که در شرایط عدم تنش، ضریب کرویت دانه با صفات قطر دانه، میانگین حسابی قطر، میانگین هندسی قطر و وزن هزار دانه همبستگی منفی و معنی¬داری و با صفات آماس دانه، ظرفیت آبگیری و شاخص ظرفیت آبگیری همبستگی مثبت و معنی¬دار نشان داد. در شرایط تنش رطوبتی 60 درصد، ضریب کرویت دانه با صفات قطر و ضخامت دانه همبستگی منفی و بالایی داشت و با صفات میانگین حسابی قطر (**99/0)، میانگین هندسی قطر (**98/0)، سطح جانبی دانه (**98/0) و سطح مقطع دانه (**98/0) همبستگی مثبت و بالایی نشان داد. در تنش رطوبتی 80 درصد، ضریب کرویت دانه با هیچ صفتی همبستگی مثبت نداشت و با صفات میانگین حسابی و هندسی قطر دانه، سطح جانبی و سطح مقطع دانه همبستگی منفی و معنی¬دار نشان داد. نتایج گروه¬بندی ژنوتیپ¬های مورد بررسی براساس صفات مرتبط با جوانه¬زنی بذور نشان داد که در شرایط عدم تنش و تنش خشکی متوسط ژنوتیپ¬ها به سه کلاستر تقسیم¬بندی شده¬اند. گروه¬بندی ژنوتیپ¬ها براساس خصوصیات فیزیکی نشان داد که در شرایط عدم تنش و در شرایط تنش رطوبتی 60 درصد ژنوتپ¬ها به سه گروه تقسیم بندی شده¬اند، در شرایط رطوبتی 80 درصد ژنوتیپ¬های شنبلیله در دو گروه قرار گرفتند. تلاقی بین ژنوتیپ¬های دارای حداکثر فاصله ژنتیکی به عنوان والد مناسب، جهت بهبود ژنتیکی تحمل به تنش قابل توصیه می¬باشد.

similar resources

تاثیر تنش شوری بر خصوصیات فیزیولوژیکی و میزان ماده ی موثره ی تریگونلین ژنوتیپ های شنبلیله (trigonella foenum-graecum l.)

مطالعه حاضر در سال 1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در 3 تکرار اجرا گردید. در این پژوهش 6 ژنوتیپ شنبلیله در دو شرایط تنش شوری و بدون تنش مورد ارزیابی قرارگرفت. بذور ژنوتیپ¬های مختلف در بستر کاشت شامل مخلوطی ازخاک، شن و کود دامی پوسیده کشت گردید و پس از جوانه زنی و رشد گیاهچه، گیاهچه¬های یکنواخت و دارای دو برگ حقیقی کاملا توسعه یافته به شرایط هیدروپونیک منتقل شد. هر واحد آز...

15 صفحه اول

تأثیر بیوچار بر میزان تریگونلین بذر اکوتیپ‌های گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) در شرایط کم‌آبیاری

تقاضای بالا برای استفاده از داروهای گیاهی و محدودیت منابع گیاهی مرتبط با آنها موجب شده است که توجه و تحقیق پیرامون این دسته از گیاهان به‌منظور افزایش عملکرد و مواد مؤثره‌ آنها ضرورت یابد. این تحقیق به بررسی تأثیر کاربرد بیوچار بر عملکرد و میزان تریگونلین موجود در بذر اکوتیپ‌های گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) در رژیم‌های مختلف آبیاری می‌پردازد. بدین‌منظور شش اکوتیپ پا کوتاه دزفول، ش...

full text

تعیین مهم‌ترین اجزای عملکرد تریگونلین دانه شنبلیله (Trigonella foenum - graceum L.) بر مبنای تجزیه علیت و رگرسیون

مقدمه: تریگونلین دانه شنبلیله یک متابولیت دارویی بسیار ارزشمند در کاهش قند خون و کلسترول خون می‎باشد. هدف: تعیین مهم‎ترین اجزای تشکیل‌دهنده عملکرد دانه، درصد تریگونلین و عملکرد تریگونلین دانه در گیاه دارویی شنبلیله تحت محلول‎پاشی متانول و عدم کاربرد آن بود. روش بررسی: این آزمایش بر پایه طرح آماری بلوک‎های کامل تصادفی با دو غلظت محلول‎پاشی متانول (0 و 30 درصد حجمی) در چهار تکرار انجام شد. به م...

full text

کمی‎سازی تغییرات متابولیت تریگونلین در گیاهچه‎های شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) تحت القای کیتوزان و تنش ‎خشکی

مقدمه: القای محرک‌های زیستی و غیر‌زیستی یکی از راهکارهایی است که با آن می‌توان سبب تغییرات کمی و کیفی متابولیت‎های دارویی جوانه‌های گیاهان دارویی شد. هدف: هدف از انجام این آزمایش بررسی اثر محرک زیستی کیتوزان بر میزان تریگونلین جوانه‎های گیاه شنبلیله تحت شرایط تنش خشکی می‎باشد. روش بررسی: این تحقیق در سه آزمایش جداگانه (جوانه‌های چهار، هشت و دوازده روزه) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی...

full text

بررسی اثر عصاره اتانولی شنبلیله ‌(Trigonella foenum-graceum L.) بر مسمومیت کبدی القاء‌شده توسط تتراکلریدکربن در موش صحرایی

گیاه شنبلیله از نظر ویژگی‌های گیاه‌شناسی و خصوصیات دارویی در طب سنتی همواره مورد توجه بوده است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تعیین اثرات محافظتی عصاره دانه شنبلیله در برابر آسیب کبدی ایجاد‌شده توسط تتراکلریدکربن در موش صحرایی بود. 48 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، به‌طور تصادفی در 8 گروه تقسیم شدند. گروه کنترل سالم بدون هیچ‌گونه تیمار در طول آزمایش قرار داشتند. گروه کنترل آسیب کبدی، تتراکلرید کربن...

full text

تعیین مهم ترین اجزای عملکرد تریگونلین دانه شنبلیله (trigonella foenum - graceum l.) بر مبنای تجزیه علیت و رگرسیون

مقدمه: تریگونلین دانه شنبلیله یک متابولیت دارویی بسیار ارزشمند در کاهش قند خون و کلسترول خون می‎باشد. هدف: تعیین مهم‎ترین اجزای تشکیل دهنده عملکرد دانه، درصد تریگونلین و عملکرد تریگونلین دانه در گیاه دارویی شنبلیله تحت محلول‎پاشی متانول و عدم کاربرد آن بود. روش بررسی: این آزمایش بر پایه طرح آماری بلوک‎های کامل تصادفی با دو غلظت محلول‎پاشی متانول (0 و 30 درصد حجمی) در چهار تکرار انجام شد. به منظ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهرکرد - دانشکده کشاورزی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023